«Τίποτα δεν θα μπορούσε να υποτάξει ασφαλέστερα ένα νέο ακόμη εργατικό κίνημα σε μια διψασμένη για εξουσία ελίτ διανοουμένων, από τη γραφειοκρατική θωράκιση που παγιώνουν για να κατασκευάσουν ένα έρμαιο κατευθυνόμενο από μια «επιτροπή»
Ρόζα Λούξεμπουργκ «Σοσιαλισμός και Δημοκρατία»
Ρόζα Λούξεμπουργκ «Σοσιαλισμός και Δημοκρατία»
Στις 15 Γενάρη του 1919 η Ρόζα Λούξεμπουργκ δολοφονείται από τα ακροδεξιά τάγματα εφόδου των Freikorps, τα οποία χρησιμοποίησε η Σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του Έμπερτ για να καταστείλει την εξέγερση των Σπαρτακιστών. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ πέρα από τον ενεργό της ρόλο στην εξέγερση του Σπάρτακου και την δημιουργία του Κομμουνιστικού Κόμματος στην Γερμανία, υπήρξε μια σπουδαία θεωρητικός.
Με βάση το θεωρητικό της έργο θα μπορούσαμε να την κατατάξουμε πιο κοντά στο ρεύμα του Δυτικού Μαρξισμού παρά στον Μπολσεβικισμό και τον Λένιν.
Στο βιβλίο της η «Ρώσικη Επανάσταση» (εκδόσεις Ύψιλον) ασκεί μια οξυδερκή από τα αριστερά κριτική στο κόμμα των Μπολσεβίκων.
Στο βιβλίο της «Μαζική απεργία, κόμμα συνδικάτα» (εκδόσεις Κοροντζή) η Ρόζα αναπτύσσει τις θέσεις για το κόμμα, που είναι προφανώς τελείως διαφορετικές από το συγκεντρωτικό κόμμα που υποκαθιστά την τάξη, όσο φυσικά και από το κόμμα- κράτος.
Στο βιβλίο της «Επανάσταση ή μεταρρύθμιση» (εκδόσεις Κοροντζή ασκεί κριτική στις κυρίαρχες απόψεις της Γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας της εποχή της.
Στο βιβλίο της «Η εργατική τάξη και ο πόλεμος» αναδεικνύει τον εργατικό διεθνισμό, την αντίθεση στο Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την αντίθεσή της στην φιλοπολεμική γραμμή που επικράτησε στα πιο πολλά Σοσιαλδημοκρατικά Κόμματα.
Στο βιβλίο της «Απεργία και αυθορμητισμός των μαζών» (εκδόσεις Διεθνής Βιβλιοθήκη) εξετάζει το κλασικό ζήτημα του αυθόρμητου και της οργάνωσης και ασκεί κριτική στις θέσεις που θέλουν την επαναστατική συνείδηση έργο μιας πρωτοπορίας που συγκροτείται έξω από την εργατική τάξη με το επιχείρημα ότι η εργατική τάξη από μόνη της είναι ικανή μόνο για οικονομικό αγώνα.
Σε ένα παρόμοιο πλαίσιο κινείται και το «Σοσιαλισμός και Δημοκρατία» (εκδόσεις Κοροντζή).
Στο δίτομο βιβλίο της «Η Συσσώρευση του Κεφαλαίου» (εκδόσεις Κοροντζή) η Λούξεμπουργκ εκθέτει τις θέσεις της σε σχέση με την ανάγκη του Κεφαλαίου να επεκτείνεται συνεχώς σε νέες σφαίρες, είτε στο εσωτερικό των καπιταλιστικών χωρών, είτε σε χώρες που είναι στην περιφέρεια της καπιταλιστικής ανάπτυξης, ακριβώς για να μπορεί να ξεπερνάει τις αντιφάσεις που δημιουργούνται από την υπερσυσσώρευση και την πτώση του ποσοστού κέρδους. Αυτό το έργο της Λούξεμπουργκ υπήρξε και το πιο υποτιμημένο, ακόμα και από τα πιο κριτικά κομμουνιστικά ρεύματα: μπορεί να εκτιμούσαν την πολιτική θεωρία της Λούξεμπουργκ όχι όμως και την κριτική της πολιτικής οικονομίας που έκανε. Χρειάστηκε να ξανανοίξει η συζήτηση για τον διαρκή- περιοδικό χαραχτήρα της πρωταρχικής συσσώρευσης από τις διάφορες τάσεις του κριτικού αυτόνομου Μαρξισμού για να δοθεί στο συγκεκριμένο έργο της η δέουσα σημασία και να τοποθετηθεί και αυτό μαζί τα υπόλοιπα βιβλία της.
Στην πραγματικότητα, παρόλο που η Λούξεμπουργκ συγκινεί την Αριστερά και τον ευρύτερο αντικαπιταλιστικό χώρο για την συνεπή της επαναστατική στάση, το ανεκτίμητο θεωρητικό της έργο δεν έχει τύχει της προσοχής που θα του άξιζε. Τα παρακλάδια του μπολσεβικισμού δεν θα τις συγχωρήσουν ποτέ την κριτική στον Λένιν, ενώ τα πιο ριζοσπαστικά Μαρξιστικά ρεύματα δεν θα μπορέσουν να αποδεχθούν ότι δεν ήταν κάθετη στην κριτική της όσο π.χ. ο Αντόν Πάνεκουκ, ο Κάρλ Κόρς ή ο Πόουλ Μάτικ.
Ένας χαιρετισμός σε μια μεγάλη επαναστάτρια που δεν δίστασε ούτε στιγμή να βρεθεί μέσα στα επαναστατικά γεγονότα και τους ταξικούς αγώνες, χωρίς να σταματήσει ούτε για ένα λεπτό να στοχάζεται πάνω στην επαναστατική υπόθεση. Για τις εμπνεύσεις που βρήκαμε μέσα στα γραπτά της, που μας έμαθαν ότι «οι καινούργιοι καιροί θέλουν καινούργια τραγούδια»
Κ.Σ
Γενάρης 2015