Το σημερινό τεύχος (των επιζώντων) του Charlie Hebdo θα μπορούσε να κυκλοφορεί με οποιοδήποτε εξώφυλλο: μία λευκή σιωπηρή σελίδα ή μια μαύρη κηλιδωμένη με αίμα·ένα σπασμένο πενάκι· μια φωτογραφία από τις διαδηλώσεις, αντί για σκίτσο ή τηνκαρικατούρα ενός τζιχαντιστή, να διαβάζει ανάποδα το Κοράνι και να μην καταλαβαίνει, ώστε να δηλώνεται η «ανωτερότητα» του πολιτισμένου Δυτικού. Η εφημερίδα διάλεξε να χρησιμοποιήσει αλλιώς τη διεθνή φήμη της: σκιτσάροντας τον Προφήτη Μωάμεθ να δακρύζει σαν κοινός θνητός, δηλαδή να συμπάσχει, και μεταφέροντας για λογαριασμό των δολοφονημένων μια παραλλαγή του χριστιανικού ἄφες αὐτοῖς: Tout est pardonné·όλα συγχωρέθηκαν.
Δύσκολα βρίσκεις λόγια για μια κίνηση τέτοιου ηθικού μεγέθους, με συγκινησιακό φορτίο και αίσθηση πολιτικής ευθύνης σε αναλογίες που δεν επιτρέπουν να δηλώνει κανείς στο εξής απροϋπόθετα «Charlie». Κι αξίζει να επιμείνει κανείς στη διάσταση της πολιτικής ευθύνης, για μια εφημερίδα εγνωσμένης «ανευθυνότητας», που σήμερα πενθεί δώδεκα νεκρούς. Να ήταν άραγε δείγμα «ενοχής» μιας κάποιας Αριστεράς, που ανησυχεί υπερβολικά για την ισλαμοφοβία, όπως το θέτει στο «ψυχαναλυτικό» διάβημά του ο Ζίζεκ; Ή μήπως, ακόμα χειρότερα, η πρώτη υποχώρηση μπροστά στη θεοκρατική εκδοχή της «κριτικής των όπλων»; Νομίζω τίποτα από τα δύο. Με τις επιθέσεις εναντίον μουσουλμάνων από την περασμένη εβδομάδα να ξεπερνούν τις πενήντα (με ρίψεις χειροβομβίδων, πυροβολισμούς ή απειλητικές επιστολές), το εξώφυλλο του Charlieείναι μια σπάνια κίνηση περιχώρησης· την ίδια στιγμή, με το γαλλικό κράτος να μεταφράζει σε σινιάλο προς τον στρατό το μήνυμα της επιβλητικής πορείας «εθνικής ενότητας» της Κυριακής, το να βγάζεις σε 3.000.000 αντίτυπα ένα τέτοιο εξώφυλλο, είναι μια εμβληματική χειρονομία αυτονομίας.
Να εξηγήσω και τα δύο:
Με τον όρο «περιχώρηση», η χριστιανική θεολογία συνοψίζει τη συνύπαρξη του θείου και του ανθρώπινου στην Αγία Τριάδα – τη δυνατότητα, δηλαδή, η μια φύση να χωρά την άλλη και ταυτόχρονα να την περιέχει. ……………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου εδώ.