Εισηγήσεις από την εκδήλωση-συζήτηση με αφορμή το βιβλίο του G. Landauer “Έκκληση για Σοσιαλισμό” (13/02/15)

Την Παρασκευή, 13 Φεβρουαρίου 2015, πραγματοποιήθηκε στο Αυτόνομο Στέκι από την Ομάδα Αυτομόρφωσης της Αυτοδιαχειριζόμενης Δανειστικής Βιβλιοθήκης εκδήλωση-συζήτηση με αφορμή το βιβλίο του G. Landauer “Έκκληση για Σοσιαλισμό”.

gustav_landauer_1913

O Κύκλος συζητήσεων στην αυτοδιαχειριζόμενη δανειστική βιβλιοθήκη μαζεύεται και συζητά στο Αυτόνομο Στέκι εδώ και πέντε χρόνια. Η εκδήλωση-συζήτηση με αφορμή το “Έκκληση για Σοσιαλισμό” πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του κύκλου συζητήσεων περί κράτους, ο οποίος διεξάγεται τα τελευταία 3 χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό, εκτός του G. Landauer έχουν συζητηθεί και παρουσιαστεί έργα των Μακιαβέλι, Λοκ, Ρουσσώ, Σπινόζα Χομπς και Pyotr Kropotkin.

Ο κύκλος συζητήσεων περί κράτους στοχεύει στην κατανόηση της γενεαλογίας του κράτους και στην επισκόπηση της θεωρητικής του θεμελίωσης και κριτικής συν τω χρόνω. Άλλωστε, πώς θα πολεμήσεις τον εχθρό σου αν δεν τον κατανοήσεις;

Ακολουθούν:

Ενδεικτικό βιογραφικό σημείωμα του Γκούσταβ Λαντάουερ (1870- 1919)

Ο Γκούσταβ Λαντάουερ (Gustav Landauer) γεννήθηκε στην Καρλσρούη το 1870 και πέθανε στο Μόναχο το 1919. Η ζωή του διήρκεσε δηλαδή όσο και αυτή του 2ου Ράιχ, του ενωμένου Γερμανικού Κράτους που δημιουργήθηκε μετά τη γερμανική νίκη επί των Γάλλων, υπό την καγκελαρία του Όττο Βίσμαρκ. Aυτή την περίοδο η Γερμανία μετεξελίχτηκε σε σύγχρονο βιομηχανικό έθνος – κράτος, συμμετείχε έντονα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και την αποικιοκρατία, με κορύφωση την άμεση εμπλοκή στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου και γνώρισε ταπεινωτική ήττα και κατάρρευση. Σ’ αυτό το περιβάλλον αναπτύχτηκε η σκέψη και η δράση του Λαντάουερ, ο οποίος θεωρούσε καταστροφικό το ρόλο του κράτους για την κοινωνία αλλά δεν είχε την ίδια θέση για το έθνος, το οποίο θα μπορούσε να επιδράσει αναζωογονητικά, ως φορέας των παραδόσεων ενός λαού.

O Γκούσταβ είχε δύο αδέλφια. Οι γονείς του ήταν κοσμικοί εβραίοι και είχαν κατάστημα παπουτσιών. Ως ενήλικος δεν διατήρησε ιδιαίτερη σχέση με την οικογένειά του και δεν συμμετείχε στην οικογενειακή επιχείρηση, όπως τα αδέλφια του. Πίστευε όμως στο θεσμό της οικογένειας, θεωρώντας τον μικρογραφία κοινότητας. Παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε τέσσερα παιδιά, από τα οποία το ένα πέθανε μόλις 2 ετών. Ωστόσο, για κάποια χρόνια, είχε και μία φανερή εξωσυζυγική σχέση.

Σπούδασε αγγλική και γερμανική Λογοτεχνία, Φιλοσοφία και Ιστορία της Τέχνης στη Χαιδελβέργη, το Στρασβούργο και το Βερολίνο, όπου και τελικά παρέμεινε. Αργότερα θα εκδιωχθεί από το Πανεπιστήμιο λόγω της πολιτικής του δράσης. Εκεί πάντως γνώρισε το συγγραφέα Fritz Mauthner, ο οποίος επηρέασε σημαντικά τη διανοητική του εξέλιξη. Είχε επίσης επηρεαστεί από τον Πιερ Ζοζέφ Προυντόν, τον Μαξ Στίρνερ και ιδιαίτερα το Φρίντριχ Νίτσε. Το πρώτο του μυθιστόρημα “Ο κήρυκας του θανάτου” παραπέμπει σαφώς στο ανάλογο κεφάλαιο του Ζαρατούστρα. Αργότερα θα γνωρίσει το έργο του Κροπότκιν, όπως και τον ίδιο και θα μεταφράσει μάλιστα κείμενά του.

Τον ενδιέφεραν ιδιαίτερα οι τέχνες και η λογοτεχνία καθώς θεωρούσε απαραίτητη την πολιτιστική αναγέννηση ως συστατικό της συνεχούς επανάστασης. Ως εκ τούτου είχε επαφή με λογοτεχνικούς κύκλους, έγραψε και μετέφρασε λογοτεχνικά έργα (Όσκαρ Ουάιλντ, Ουώλτ Ουίτμαν κ.α.). Παρέμεινε μάλιστα σε όλη του τη ζωή συνδεδεμένος με το “Νέο Ελεύθερο Λαϊκό Θέατρο”, μια προσπάθεια να αποκτήσει ο απλός λαός και κυρίως οι εργάτες, πρόσβαση στη μόρφωση.

Καθοριστική για τη ζωή του υπήρξε η σχέση του με το SPD (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας). Το θεωρούσε ξεκάθαρο πολιτικό εχθρό, το “πιο αηδιαστικό τέρας που δημιούργησε η φύση”. Αυτό θα είναι υπεύθυνο για την εκδίωξη του Γκούσταβ Λαντάουερ από τα Συνέδρια της 2ης Διεθνούς, το 1893 και 1896 αλλά και τελικά το 1919, για το θάνατό του………………………………………………………..

Διαβάστε τη συνέχεια εδώ.

Η ρομαντική αναζωογόνηση της επαναστατικής σκέψης στον Landauer
(και αντίστροφα).

Ο Landauer αυτό που επιχειρεί, είναι να φέρει εις πέρας ένα σχέδιο ρομαντικής αναζωογόνησης της επαναστατικής θεωρίας, με ένα τέτοιο τρόπο ώστε να εμβαθύνεται τόσο ο ρομαντισμός ως πνευματική κίνηση, όσο και η επαναστατική θεωρία σε μια συνολική άρνηση του υφιστάμενου κόσμου της αλλοτρίωσης. Μέσα από την σύζευξη αυτή επαναστατικής θεωρίας και ρομαντισμού, μπορεί να αρθρωθεί μια ουτοπική/επαναστατική διαλεκτική ανάμεσα σε μια παραγκωνισμένη προκαπιταλιστική παράδοση και σε ένα σοσιαλιστικό μέλλον. Μέσα από την αναβάπτιση της σοσιαλιστικής προοπτικής στο ρομαντικό κοσμοείδωλο απαλείφονται τελικά τα τρωτά σημεία και οι αγκυλώσεις, τα οποία έχουν μπλοκάρει και πισωγυρίσει αμφότερα τα εγχειρήματα στην ιστορική τους πορεία. Μέχρι τούδε (μέχρι Landauer δηλαδή) τα επεξεργασμένα επαναστατικά σχέδια (ιακωβινισμός, θεωρία της τρίτης τάξης, σοσιαλισμός, μαρξισμός) ήσαν προεξαρχόντως πολιτικά, διατυπωμένα με όρους ισχύος και περιστρεφόμενα γύρω από το ζήτημα της εξουσίας (κατάλυσης της ή άσκησης της). Από τη άλλη, ο ρομαντισμός ως έκφραση του σπαραγμού μεταξύ Ανθρώπου και Φύσης και της αποπνευμάτωσης του κόσμου, διαρθρώνεται κυρίως ως αισθητική/καλλιτεχνική κίνηση, που δίχως να επεκτείνεται στο πολιτικό/κοινωνικό πεδίο παραμένει μετέωρη. Μέσα όμως από την συνάντησή τους στον κοινοτιστικό αναρχισμό του Landauer, οι δύο αυτές παραδόσεις, εμφορούμενες η μία από την άλλη, συντίθενται και αρχίζουν επιτέλους να τείνουν σε μια καθολική άρνηση του υπάρχοντος.

Αυτή η ανάγκη συναίρεσης που εντοπίζει ο Landauer μεταξύ τους αναδεικνύεται μέσα από την αναδίπλωση που έχουν υποστεί και τα δύο, χάνοντας εντέλει την κριτική τους διεισδυτικότητα. Η μεν επαναστατική παράδοση έχει εξουδετερωθεί -σύμφωνα με Landauer- σε αυτή τη δευτεροδιεθνιστική εκδοχή του μαρξισμού, ο οποίος ούτως ή άλλως είχε εγγενώς πολλές παραδοχές του αστικοβιομηχανικού κόσμου ως δεδομένες. Έχει παραδοθεί άνευ όρων σε μια επίπεδη και βολική αντίληψη της ιστορίας, βασισμένη σε μια αφελή θεωρία των σταδίων. Όλοι οι μαρξιστές -εξελικτικιστές όσο δεν πάει- βιώνουν τη νοητική σύλληψη του κόσμου και την ιδεατή ιστορική πραγματικότητα (δηλαδή το ιδανικό της αταξικής κοινωνίας) ως κάτι προπορευόμενο των γεγονότων. ………………………………..

Διαβάστε τη συνέχεια εδώ .

This entry was posted in 6. Βιβλιοθήκη. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *